هشتمین جشنواره ورزشهای بومی و محلی سوباتان جمعه 6 تیر با شکوه بی نظیری برگزار شد .
دامداران و عشایر سوباتان همانند سایر اقوام بومی ، ورزشها و بازیهای مخصوصی را در ییلاقات خود بر گزار می نموده اند . این ورزشها معمولاً متناسب با فرهنگ ، شرایط زندگی و کار و معاش و باورهای دینی و شرایط اقلیمی هر منطقه ای برگزار می شده . دامداران و عشایر سوباتان نیز ورزشهایی همچون کشتی – اسب سواری – کمربند بازی – کودی کودی – بورک کتدی – چلینگ آقاجی و ….. را انجام می دادند . امروزه به میزان ماشینی و صنعتی شدن زندگی ، آداب و رسوم بومی و سنتی به همان میزان به فراموشی سپرده می شود . برگزاری جشنواره های بومی محلی در ییلاقات فرصتی است برای احیای این رسوم سنتی که ریشه در اعماق فرهنگی اقوام مختلف دارد . این جشنواره ها خصوصاً نسل جوان را با آداب سنتی اجداد خود آشنا ساخته و روحیه بازگشت به خویشتن را در آنان ایجاد می کند .
سوباتان که بعنوان یک منطقه گردشگری نمونه در شمال ایران ایفای نقش میکند و مرکز دهها روستای عشایری منطقه محسوب می شود ; هشتمین جشنواره خود را با کیفیت بسیار مثال زدنی در روز جمعه 6 تیر برگزار نمود .
همکاری و هماهنگی مسئولین اجرایی و مردم محل بی نظیر بود . خبر اجرای برنامه از روزها قبل به روشهای گوناگون به اطلاع مردم رسانده شده بود و همین امر باعث حضور حداکثری اهالی لیسار و جوکندان و شهرهای اطراف شده بود . برای اولین بار جایگاه مخصوص میهمانان ویژه و غرفه های جانبی جشنواره از روز قبل آماده شده بود .
در اولین ساعات روز جمعه مردم در محل جشنواره حاضر شده و مراسم بدون وقفه آغاز شد . این امر خود یکی از ویژگیهای مثبت این دوره از جشنواره ها بود .
حضور نماینده مردم تالش در مجلس جناب آقای شکری – فرماندار جوان و بومی آقای فتح الهی – معاون اجرائی سازمان گردشگری استان جناب دکتر محمدی – مسئولین ادارات – معاونین فرماندار و بخشداران و …… زینت این جمع صمیمی بودند .
مراسم با نوای زیبای سرود ملی جمهوری اسلامی آغاز شده و همه به احترام سرود ملی قیام کردند . شاید هاچا داش – مجمع داش و آبشار ورزان که از بالا و دور دستها نظاره گر این مراسم زیبا بودند ، برای اولین بار نوای دلنشین سرود ملی را می شنیدند .
فرماندار فرزند تالش در لحظات آغازین مراسم هم خیر مقدم گفت و هم با اعلام خبر اجرای پروژه آسفالت راه تالش به سوباتان کادو و هدیه بزرگی را به حاضرین اهداء کرد . صدای فریاد تشویق حاضرین هم پاسخ محبت این فرزند دلیر تالشی بود .
مسابقات با زور آزمائی طناب کشها آغاز شد و این ورزشکاران جوان در میان تشویق و هیاهوی تماشاگران پس از چند مرحله مسابقه برنده خود را جهت دریافت هدایا معرفی نمودند .
یکی از شیرین ترین بخشهای این مراسم هنرنمائی استاد عبدی خواننده شهیر جوکندانی بود . استاد عبدی ابتداء آوازی ترکی را اجرا نمود که شعرش را خود او در تعریف از ییلاق سوباتان سروده بود . ابیات شعر ترکی او با نوای زیبای استادانه اش تا اعماق دل حاضرین خصوصاً اهالی بومی سوباتان نفوذ کرد . شاهد این ادعا فریادها و تشویقهای حاضرین بود . استاد عبدی درادامه مراسم برنامه های دیگری را نیز اجرا کرد .
دکتر محمدی معاون اجرائی سازمان گردشگری کشور قدم رنجه نموده بود . حضور این برادر فرهیخته مایه مباهات اهالی بود . او در سخنان کوتاه خود باورش را در خصوص استعدادهای بالقوه گردشگری سوباتان بیان داشت . شاید این حضورها روزی سوباتان را به حقوق حقه خود برساند .
اجرای سرود تالشی فومنی و گیلکی توسط هنرمندان فومنی میهمان ، تنوع مراسم را بیشتر کرد . این برادران تالش زبان با لباس تالشی فومنی گستردگی جغرافیایی و فرهنگی قوم بزرگ تالش را بنمایش گذاشته بودند . قومی که به گستردگی البرز کهن از جنوب آذربایجان شوروی تا مرکز ایران امتداد دارد .
زورنا یا سورنا نوای موسیقی محلی و حماسی تالشان بوده و شاید حاضرین در این مراسم پس از سالها فراموشی برای اولین بار بود که به یاد خاطرات گذشته این نوای دلنشین و آشنای فراموش شده را می شنیدند . با شنیدن این نوای دلنواز خاطرات کودکی و عروسیهای قدیمی بقول استاد شهریار همچون پرده سینما از جلوی چشممان عبور می کرد .
عبدالهی جوان هم که یکی از فرهنگیان فعال منطقه است ، در مجری گری مراسم و جشنها و ….. با بیان شیوای خود زینت بخش محافل ماست .
لافون بازی که ورزش رسمی گیلانیهاست اولین بار بود که در سوباتان اجرا می شد . برنامه ریزان این دوره از جشنواره ها هزینه های زیادی را برای پر بارتر شدن جشنواره متحمل شده بودند .
پس از تماشای لافون بازی مردم مشتاقانه در اطراف میدان اسب سواری حاضر شدند . کمتر کسی محل مسابقات را ترک کرده بود . حضور اهالی تا آخرین لحظات مراسم نشان از جذابیت برنامه ها را داشت . زن ومرد ، پیر و جوان چشم به شرق چمنزار وسیع و زیبای بیده پشت دوخته بودند تا چابک سواران تالشی که اجدادشان در جنگهای مختلف با دشمنان دین و مملکت دلاورمردی خود را به اثبات رسانده اند از راه برسند . اسب و تالشی هرگز از هم جدا نبوده اند ، زندگی تالشان بدون اسب معنایی نداشته و صنعتی شدن نیز هرگز اسب را از قوم تالش نخواهد گرفت . این ادعاها در ازدحام اسب سواران تالشی در این دوره از مسابقات به زیبایی تمام به اثبات رسید . برنامه ریزی صحیح مسئولین اجرایی دهها اسب سوار را به میدان کشیده بود که مجریان ناچار شدند تا مسابقه در سه گروه انجام شود .
پس از اجرای سه مرحله مسابقه ، فینال مسابقات با حضور نفرات اول و دوم سه گروه (6 اسب) برگزار شد .
جوان دانشجوی جوکندانی آقای محدرضا رجبی که با اسب پدر بزرگش آقای بختیاری در مسابقات شرکت کرده بود ، جلوتر از همه به خط پایان رسید . محدرضا دانشجوی رشته حقوق علمی کاربردی تالش است . او نوه دختری آقای بختیاری است که از ۸ سالگی اسب سواری می کند . محمد رضا ۶ بار در مسابقات تالش و یک بار در اردبیل شرکت کرده که هر شش بار مقام اول و یکبار رتبه سوم مسابقات را کسب نموده است .
از محمد رضا در مورد اسم اسبش سيوال کردم ٕ جواب داد : بلاک 
رجبی که مقام اول را کسب کرده بود یک تخته فرش جایزه گرفت . نفر دوم جوان سوباتانی بنام نوروزیان بود .
باید به اعضای جدید شورای شهر لیسار و شهردار جوان و تحصیل کرده و خوش ذوق که تمام سعی خود را برای اجرای هرچه با شکوهتر این دوره از مسابقات نموده بودند تبریک و خسته نباشید گفت . بی شک مردم فهیم لیسار این همه تلاشهای صادقانه شماها را ارج خواهند نهاد .
دعوت از شبکه های تلویزیونی پنج و باران و پلاک یک و دیگر اصحاب رسانه برای تحت پوشش قرار دادن برنامه ها ، ابتکار بکر دیگر این بچه های خوشفکر بود .
تلاشهای بی شائبه نیروی انتظامی و هماهنگی فرماندهی کلانتری لیسار جناب سروان ضربی پور با مسئولین اجرائی جشنواره هم یکی دیکر از مزیتهای این جشن مردمی بود .
به بچه های هلال احمر هم باید خدا قوت گفت . چرا که چند سالی است که در تمام مراسمات سوباتان حضور فعالانه دارند . تلاشهای این عزیزان در امداد رسانی نیمه خرداد92 به مسافرانی که در مسیر سوباتان به تالش وانتشان چپ شده بود ، فراموشمان نخواهد شد .
دهیار جوان و تلاشگر سوباتان نیز از هفته ها قبل در تدارک این مراسم باشکوه بود . اطلاع رسانی ایشان با نصب تابو و پلاکارد و غیره از روزها قبل در حضور حداکثری مردم در این مراسم مثال زدنی بود . علی علمی دهیار قلعه بین لیسار است که با حفظ سمت مسئولیت دهیاری سوباتان را نیز بعهده گرفته است . مردم سوباتان از فرماندار عزیز تالش انتظار دارند تا در اجرای پروژه سنگ فرش بازارچه سوباتان که بخشی از کار (تامین سنگ کوهی و ماسه) اجرا شده ، علی جوان را یاری دهد و این پروژه در سال جاری به اتمام برسد .
حضور خانمها در این مراسم نیز جالب توجه بود . این مادران و خواهران با شور و اشتیاق فراوان در زیر آفتاب سوزان سوباتان تا لحظات آخر صحنه را خالی نکردند و مشوق مجریان مسابقات مختلف بودند .
این جشنواره حواشی مختلفی هم داشت که بعضی ها زیبا و دیدنی بودند :
در گوشه ای از زمین مسابقه استاد شاپور رضاقلی پور مولف کتاب «نگاهی به تاریخ لیسار و سوباتان» که اولین کتاب تاریخی منطقه است مشغول توشیح و اهداء کتاب خود به تعدادی از میهمانان جشنواره بود .
در گوشه ای دیگر خانم پورمحمود در غرفه صنایع دستی خود مشغول فروش تولیدات بومی و محلی خود بود .
کلاه و چوب دستی (سرا لِس) تالشی چنان جاذبه دارد که بعضی وقتها مسئولین هم قید و بند را کنار زده عکسی یادگاری میگیرند . معاون سیاسی فرمانداری تالش(سید جلال سید محمدی) و پسر خوشگلش هم از این قاعده مستثنی نیستتند .
گاهی وقتها شهردارها هم از این امر لذت می برند . (مهندس بابک باباخانی شهردار جوان لیسار)
حتی نماینده مردم تالش حاج محمود شکری هم این افتخار را به کلاه پشمی تالشی داد تا عکسی یادگاری داشته باشد .
نماینده فروش بستنی دایتی در تالش هم خوش ذوقی کرده و یک وانت پر بستنی به سوباتان فرستاده بود . هوای آفتابی سوباتان چنان بازار بستنی فروشی را داغ کرده بود که خیلی ها دست خالی برگشتند .
شیطنت بچه های عشایر سوباتان هم در گوشه کنار مسابقات خالی از لطف نبود . عادل شاه حسینی که یکی از شاگردان کلاس نهضت سواد آموزی تابستان 92 من بود با دیدن دوربین من اینگونه سلام علیک کرد .
به امید اینکه این جشنواره ها علاوه بر داشتن دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی وسیله ای برای بیان مشکلات موجود مردم منطقه و حل آنها توسط مسئولین و در نتیجه رشد و توسعه همه جانبه سوباتان گردد .
تخریب منابع ملی و طبیعی و بهم خوردن اکوسیستم زیستی – ساخت و سازهای بی رویه و غیر همگون با طبیعت سوباتان – نداشتن طرح هادی و تجاوز به نقاط غیر مسکونی – نداشتن راه مناسب – نداشتن امکانات بهداشتی عمومی – نبود امکانات اقامتی مناسب برای خیل عظیم گردشگران و ……… گوشه ای از مشکلات این منطقه زیبای گردشگری می باشد .
والسلام .
