کتاب ” نگاهی به لیسار و سوباتان ” که اولین کتاب چاپ شده در خصوص تاریخ کهن لیسار است ، توسط دبیر بازنشسته لیساری آقای شاپور رضاقلی پور به رشته تحریر در آمد . این کتاب در 288 صفحه و 2000 نسخه در سال 1392 توسط انتشارات آوای دانش گستر تهران به چاپ رسیده است . مولف با چاپ چند عکس رنگی در روی جلد کتاب طراحی معناداری را انجام داده که عکس قسمتی از بنای قلعه صلصال گویای تاریخی بودن کتاب و عکس علما نشانگر معرفی آنان در کتاب مذبور ، چاپ تصویری از آبشار بلند قامت ورزان و دشت شقایق بیانگر معرفی ییلاق زیبای سوباتان و نهایتاً تصویر خانه قدیمی مرحوم اقبال سلطان نشانگر قدمت معماری و ساخت و ساز لیساریها را نشان می دهد .
کتاب دارای یازده فصل بشرح زیر می باشد :
فصل اول : معرفی منابع زنده و ویژگیهای طبیعی و موقعیت جغرافیایی لیسار
فصل دوم : قلعه باستانی صلصال لیسار
فصل سوم : سخنی در باره وجه تسمیه لیسار
فصل چهارم : شهدای لیسار
فصل پنجم : روستاهای لیسار
فصل ششم : حاکمان لیسار
فصل هفتم : مکتب خانه های قدیمی لیسار
فصل هشتم : بقاع لیسار
فصل نهم : سوباتان
فصل دهم : بر بلندای بام غرب گیلان “باغرو”
فصل یازدهم : پندارها ، باورها و برخی رسومات مردم لیسار
در ابتدای کار نگارنده با بیان این مطلب که متاسفانه لیسار با داشتن دیرینه تاریخی و فرهنگی عمیق فاقد کمترین تالیفات و مکتوبات تاریخی است ، برحسب وظیفه معلمی خود احساس مسئولیت نموده و با افتادگی و شکسته نفسی صادقانه و خاشعانه که نشان از عشق به زادگاهش دارد ، این کار بزرگ و بی همتای خود که حاصل 4 سال تحقیق و بررسی و جمع آوری اسناد مکتوب ارزشمندی است که هیچوقت به سمع و نظر لیساریها نرسیده بود را یک فراخوان تلویحی برای قلم به دست گرفتن فرزندان لیسار برای بیرون کشیدن تاریخ لیسار از زیر لایه های غبار گرفته روزگار معرفی می کند .
شاید این کتاب از نظر خوانندگان اشکالات متعددی داشته باشد ولی از آنجائیکه اولین کتاب تاریخی چاپ شده توسط یک لیساری است از ارزش و اهمیت فراوانی برخوردار است . بر لیساریهای وطن دوست و علاقه مند فرض و واجب است که علیرغم انتقادات و بیان صادقانه اشکالات حمایت مادی و معنوی خود را از این اثر ارزشمند تاریخی معمول دارند . من امید دارم که روزی هر لیساری بعنوان هویت تاریخی و فرهنگی خود حداقل یک جلد از این کتاب را در گنجینه کتابهای خود داشته باشند . پدران و مادران آموختن مطالب کتاب را بمنظور آشنائی با تاریخ و تمدن شهر خود به فرزندان توصیه کنند . معلمان مطالب این کتاب را حداقل بعنوان یک فعالیت فوق برنامه در دستور کار آموزشی دانش آموزان خود قرار دهند . خصوصاً معلمان انشاء و نگارش آشنایی با این کتاب را در قالب یک موضوع تحقیقی مد نظر قرار دهند . دبیران علوم اجتماعی و تاریخ معرفی این اثر ارزشمند را مورد توجه قرار دهند. متمکنان با خرید دهها جلد از این اثر بی همتا و اهداء آن در مناسبتها و موقعیتهای مختلف به افراد و اشخاص بومی و غیر بومی با بذل مال خود موجبات تعالی فرهنگ و تمدن لیسار را فراهم آورند و خلاصه اینکه روزی اهداء این اثر علمی توسط لیساریها به دوستان و آشنایان و میهمانان خود به یک فرهنگ حسنه و سنت محلی تبدیل شود و در کنار آن صاحبان نظر و قلم نیز ایرادات و کاستیهای کتاب را به مولف هدیه کنند که در این صورت تکامل این اثر ارزشمند را در چاپهای بعدی شاهد بوده و رضایتمندی نسبی خوانندگان فراهم خواهد شد .
بنظر حقیر همه قسمتهای این کتاب خواندنی و شیرین است . بنده بعنوان یک معلم با 55 سال سن و 32 سال سابقه کار ، بسیاری از ناشنیده های تاریخی زادگاهم را در این کتاب یافتم . ولی مطالب برخی از فصول یازده گانه این کتاب از اهمیت بیشتری برخوردار است .بنده در این بخش به برخی از مطالب مهم فصول 11 گانه اشاره می کنم :
مولّف در فصل اول اشاره به این موضوع دارد که بخش اعظمی از مطالب کتابش را به نقل از چهار پیر فرهیخته لیساری(یداله عظیمی – حاج رسول محمدی – حاج حسن غفاری و حاج سعداله نظیری) که تاریخ زنده و پویای این شهر تاریخی محسوب می شوند به رشته تحریر در آورده است . البته افراد دیگری نیز در شهر ما زندگی می کنند که گنج عظیمی از معلومات تاریخی منطقه در ذهنشان بایگانی است و امید اینکه در تجدید چاپهای بعدی آن گوهر های گرانبها نیز در این کار عظیم فرهنگی سهیم باشند .
فصل دوم کتاب نیز در خصوص تاریخچه قلعه باستانی لیسار ناگفته های زیادی را در اختیار خواننده قرار می دهد .
فصل سوم کتاب در خصوص وجه تسمیه لیسار بوده و به بررسی نظرات مختلف در این زمینه می پردازد .
فصل چهارم نیز به معرفی شهدای لیسار و بیان بخشی از زندگینامه آنان پرداخته است .
فصل پنجم کتاب به معرفی روستاهای لیسار پرداخته و ضمن بیان وجه تسمیه روستاها ، بخشی از اتفاقات تاریخی آنها را نیز بیان می دارد. مولف در این بخش فرصت را مغتنم شمرده ودر قسمت معرفی روستای هره دشت از صفحه 111 الی 128 به معرفی شهید مشروطه گیلان ملا عزیز شریعتمدار هره دشتی همت گماشته است . این قسمت کتاب یکی از ارزشمندترین بخشهای آن می باشد .
فصل ششم کتاب حاکمان لیسار را معرفی می کند . این موضوع نیز از این جهت که تا کنون مردم منطقه اطلاعاتی در این زمینه نداشته اند از اهمیت بالایی برخوردار است .
در فصل هفتم مولف با معرفی مکتب خانه ها و معلمان آن ، پرده از راز تعمیق علم و دانش و فرهنگ درخطه لیسار را بر می دارد که بسیار شنیدنی است . در ادامه با اشاره به اولین مدارس رسمی و اولین معلمان لیساری نیز برشیرینی این فصل می افزاید .
مردم لیسار در رابطه با بقاع شش گانه محلات لیسار اطلاعات کمی دارند . تا کنون هیچ سند معتبری نیز در خصوص معرفی این زیارتگاهها به چاپ نرسیده است . آقای رضا قلی پور در فصل هشتم کتابش هر چند محدود و لی اشاره ای به این بقاع متبرکه نموده است .
سوباتان عشق لیساریهاست . هرچه دنیا پیر و کهنه می شود عشق لیساریها به سوباتان تازه تر . شاید منشاء این عشق و علاقه ، اجتماع بسیاری از موهبتهای طبیعی خالق هستی در این سرزمین بهشت گونه باشد . اگر مولف می خواست حق سوباتان را ادا کند باید کتابی مستقل در این باب می نگاشت . اما اشاراتی هر چند اندک در فصل نهم کتاب بیانگر علاقه خود او به این سرزمین است . در میان مطالب این فصل اشاره به جنگ سوباتان که به موضوع در گیری مشروطه خواهان و حاکمان ظالم تالش و پشتیبانی نیروهای روسی در این منطقه اشاره دارد از اهمیت تاریخی بالایی برخوردار است .
فصل دهم کتاب به معرفی قله باغرو داغ که مرتفع ترین نقطه رشته کوه های تالش است ، اشاره می کند . مولّف در قسمتی از این فصل به موضوع حضور رهبر نهضت جنگل گیلان شهید میرزا کوچک خان جنگلی در سوباتان اشاره می کند که به دلیل اهمیت تاریخی این موضوع آن را بطور مسقل و تفصیلاً در این سایت آورده ایم .
فصل یازدهم کتاب هم به بخشی از اداب و رسوم محلی لیساریها اشاره می کند که در جای خود شنیدنی و جالب هستند .
شما می توانید برای تهیه این کتاب بهر تعداد با ما تماس بگیرید .
تلفن تماس : 09111835091